لالاییها، ترانههای عامیانه و سرودههایی مادرانه هستند
تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۳۸۱۲۵
ایسنا/خراسان رضوی لالایی نوعی موسیقی آوایی است که مادران خلق میکنند تا کودکان خود را به آرامش و خواب دعوت کنند. لالاییها که ترانههای عامیانه و سرودههایی مادرانه هستند با نهایت ایجاز و آهنگی تاثیرگذار سروده شدهاند و چهرهای ساده و بیپیرایه دارند. با دقت در مضامین اشعار لالاییها میتوان نگرش هر قوم را درباره جنسیت فرزند، چگونگی ابراز عاطفه مادران نسبت به فرزندان خود و تاثیر شرایط اجتماعی اقتصادی بر فرهنگها و باورهای قومی بازشناخت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مضامینی که در لالاییها نهفتهاند، آنچنان با شرایط عاطفی مادر و تاثیرات محیط بر روحیه او در ارتباط اند که گاه لالاییها را میتوان بازگوکننده گلهگذاریها و شکایتهای مادرانه از مشقتهای تحمیلی روزگار و تلخکامیها و ناکامیهای زندگی یا حتی ابراز ناراحتی از جور همسالان نسبت به فرزندان دانست و گاه به عنوان ابزاری برای آشنا ساختن کودک با زندگی و محیط پیرامون در نظر گرفت.
تنها آرایهای که در لالاییها فراوان بهکار رفته تشبیه است. استعاره نیز در اندک مواردی کاربرد داشته است. سادگی زبان سخن در لالاییها از از شاعرانگی آنها نکاسته است؛ بلکه خود نوعی زیبایی در بیان این سرودهها به شمار میرود. هرچند که شیوه سخن در لالاییها ساده و به دور از پیچیدگی است؛ اما ساختار روایت در آنها دیده میشود. لالاییها رشتهای از رخدادها را هرچند ساده، روایت میکنند که دارای آغاز، میانه و انجام یا نتیجه است. زمان و مکان که عناصری از روایت به شمار میروند، در لالاییها وجود دارد. طرح زمانی در لالاییها دیدگاهی همه زمانی دارد.
در لالاییهای ایرانی راوی اول شخص است. شیوه روایت راوی در لالاییها اینگونه است که تعداد اشخاص زیاد نیست و شخصیتپردازی روشمند مانند امروزه در لالاییها دیده نمیشود؛ اما تبدیل شخصیتها در آن دیده میشود. برای نمونه مادر که راوی لالایی است با نگاهی به گذشته، خود یکی از شخصیتها میشود. بازگشت به گذشته روند شکلگیری وضعیت کنونی در روایت را روشن میکند. مادر با یادآوری گذشته دو نقش برعهده میگیرد یکی راوی و دیگری شخصیت کنشگر. زاویه دید راوی هم بیرونی است هم درونی. گزینش واژگان در لالاییها در بحث زاویه دید راوی بسیار مهم است و به این وسیله است که میتوان به حالات درونی راوی پی برد.
«کاووس حسن لی» در مقاله «لالاییهـای مخملـین» نگـاهی بـه خاستگاه و مضامین لالاییهای ایرانی داشته و نظـر پژوهنـده بـر ایـن اسـت کـه زبـان لالاییهای ایرانی، زبان رسمی و محاورهای است که برخی از ساختارهای نحـوی زبـان عامیانه در آن راه یافته است؛ شرایط اجتماعی و اقلیمی مناطق مختلف جغرافیایی ایران، بر درونمایه اشعار لالاییها تأثیر داشته و اگرچه این اشعار بـه لحـاظ سـاختار و قواعـد وزن عروضی خالی از اشکال نیستند، شیوه اجرای آنها نقصها را میپوشـاند؛ همچنـین در لالاییهای ایرانی، موضوعاتی همچون آرزوها، رنجها و دردی مادرانـه خودنمـایی میکنند و این موجب شده است که حتی در مواقعی که برخی از شاعران رسمی کشـور با رعایت قوانین سرایش، به سرودن لالایی دست مـیزننـد، سـروده آنهـا از سـادگی و صمیمیت کلام لالاییهای سنتی که باعث پذیرش آنها میشود، بیبهره باشـد. در این نـوع پـژوهشهـا، بـه شکل ضمنی به وجود نمادهای مذهبی یـا امامـان شـیعه در اشـعار لالایـیهـا در کنـار موضوع اصلی پرداخته شده است؛ مانند مقالـه نشـمیل معـروف پـور بـا عنـوان «تحلیلی بر لالاییها و نغمههای ناز و نوازش مادران کرد، گویش سورانی ـ مکری» کـه ضمن برشمردن کارکردهای مختلف لالایی خواندن زنان کرد، یکی از این کارکردهـا را بازتاب شرایط جامعه از جمله شرایط اعتقادی بیان کـرده اسـت. امـا حسـین ریـاحی و میترا سعیدی در مقاله «لالاییهای مادران کرد با تأکید بـر مضـامین مـذهبی» در کنار شرح مختصری از انواع لالاییهای رایج در میان اقوام کـرد بـه ایـن نتیجـه دسـت یافتهاند که لالاییهای مادران کرد افزون بر اینکه کاربرد تعلـیم و تربیتـی داشـتهانـد، در انتقال مفاهیم بنیادی و ارزشهای فرهنگی، مذهبی و تاریخی قوم کرد نیز مؤثر بودهانـد؛ چراکه مادر با توسل به خداوند بزرگ و بزرگان دین، حمایت آنها را برای فرزند خـود خواهان است و به شیوهای زیبا، مفاهیم مـذهبی قـوماش را از طریـق اشـعار بـیپیرایـه لالایی به فرزند خود منتقل میکند.
در پایان باید گفت با آنکه لالاییها در نگاه نخست ساده به نظر میرسند؛ اما ساختار یک روایت را در خود دارند و این خود گواهی بر غنای فرهنگ عامه و سرودههای عامیانه ایرانی و نیز دانش ذهنی ایرانیان در دورههای مختلف است.
جاوید، هوشنگ؛ مجله فرهنگ مردم ایران؛ تابستان و پاییز ۱۳۹۷
جلالی پندری، یدالله؛ پاک ضمیر، صدیقه؛ ساختار روایت در لالایی های ایرانی؛ مطالعات ادبیات کودک؛ ۱۳۹۰
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری لالایی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی علمی و آموزشی لالایی های ایرانی لالایی ها سروده ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۳۸۱۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مستندی درباره مادری که دو بازیگر نقش دو دختر گمشده اش را بازی می کنند
همشهری آنلاین: اگر مستندبین حرفهای هستید یا حتی اگر تنها با مستندهای حیات وحش که از تلویزیون پخش میشود آشنایی دارید، پیشنهادهایی که در اینجا برای شما داریم میتواند حسابی سر ذوق تان بیاورد.
تاریخچه وحشت عامیانهکارگردان: کییرلا جانیس
سال ساخت: ۲۰۲۱
اگر از خورههای ژانر وحشت هستید و شبها تا یک فیلم ترسناک نبینید خوابتان نمیبرد، این مستند را از دست ندهید. دوستداران ژانر وحشت به زیروزبر این ژانر توجهی وسواسگونه دارند و سبکها، زیرگونهها و تکنیکهای فیلمهای این ژانر را به دقت بررسی میکنند. وحشت عامیانه یا وحشت فولکلور یکی از زیرگونههای ژانر وحشت در سینما و ادبیات است که از عناصر عامیانه برای وحشتآفرینی استفاده میکند. این مستند کاوشی در تاریخچه وحشت عامیانه از پیدایش آن به واسطه گسترشاش در تلویزیون بریتانیا در دهه ۱۹۷۰ تا احیای آن در دهه گذشته است.
فریداکارگردان: کارلا گوتیرز
سال ساخت: ۲۰۲۴
فریدا کالو، نقاش مکزیکی، بین سالهای ۱۹۰۷ تا ۱۹۵۴ زندگی کرد و با اینکه زندگی نسبتا کوتاهی داشت، اما به دلیل هنجارشکنیهایش یکی از چهرههای مهم هنر معاصر به شمار میرود. چهره فریدا برای کسانی هم که با تاریخ هنر و نقاشی آشنایی ندارند آشناست چراکه فریدا خودنگارههای زیادی از خود کشیده بود. فریدا پس از تصادفی سخت در سال ۱۹۲۵ برای اولین بار شروع به نقاشی کرد و دردهای خودش، همجنسانش و ملتش را روی بوم آورد. زندگی پرماجرای فریدا تا به حال موضوع چند مستند و فیلم داستانی بوده. این مستندانیمشین هم نگاهی به زندگی این نقاش برجسته مکزیکی دارد.
چهار دخترکارگردان: کوثر بن هنیه
سال ساخت: ۲۰۲۳
روزی دو دختر بزرگتر الفه، زنی تونسی که مادر ۴ دختر است، ناپدید میشوند. کوثر بن هنیه، کارگردان تونسی، از بازیگران حرفهای دعوت میکند تا نقش دو دختر غایب را بازی کنند. برای الفه که غم غیاب دخترانش را بر دوش میکشد، حضور بازیگرانی در نقش آنها به معنی سر باز کردن زخمهای دل و جانش است. بن هنیه موقعیتی بدیع را شکل داده و تجربهای منحصربهفرد را در برابر دوربین ایجاد کرده که سویههای عاطفی و روانی مختلفی دارد. این مستند که برداشتهایی را از امید، طغیان، خشونت، خواهری و… عرضه میکند، سوالهایی اساسی را درباره شالوده جوامع ما به بحث میگذارد.
کد خبر 848052 منبع: همشهری آنلاین برچسبها سینمای مستند تلویزیون - مستند مادر